Çocuklarda Tuvalet Eğitimi

Çocuklarımız için önemli gelişimsel dönemlerden birisidir tuvalet alışanlığı kazanma dönemi. Bu yazıda ise hem gündüz hem de gece tuvalet eğitiminden bahsedeceğim 😉 (Okuduğum, izlediğim, dinlediğim şeylerden kafama yatanları sizlere özetlemeye çalıştım, umarım faydası olur 😉 )

Bebek 18 aylıkken gerekli olan kas kontrolünü kazanabiliyor yani bebeğimiz 18. aydan itibaren çişini tutma ve becerisini kazanıyor. Ancak unutulmamalıdır ki; bu beceriyi kazanması demek, tuvalet alışkanlığını kazanmış anlamına gelmez. Her çocuğun hazır bulunuşluğu dönemi birbirinden farklılık göstermektedir. Bazı çocuklar 18. ayında, bazıları 24. bazıları ise 36. ayında tuvalet alışkanlığını kazanabilmektedir.

Peki, çocuğumuzun tuvalet alışkanlığına hazır olup olmadığını nasıl anlayacağız?

Çocuğumuzun sinyallerine dikkat etmeliyiz. Bunlar şu şekilde olabilir:

• Çocuğumuz uzun süreli idrarını ve kakasını tutabiliyorsa,
• Sabahları bezi kuru kalkıyorsa,
• Kendisi bezi çıkartmak istiyorsa,
• Evin bir köşesine saklanarak tuvaletini yapıyorlarsa, çocuğumuz tuvalet alışkanlığı kazanmaya hazır demektir.

Peki çocuğumuzun tuvalet alışkanlığı kazanmasına hazır olduğuna ikna olduk diyelim. Ne yapacağız?

• Öncelikle (bazen sürekli iç çamaşırı, kıyafet, çarşaf yıkamak ve değiştirmek her ne kadar zor olsa da) sakin olmak durumundayız.
• Birlikte aparat (lazımlık vs.)  alışverişine çıkabilirsiniz ve çocuğunuzun beğendiğini alabilirsiniz. (Çocuğunuz seçim ile ilgilenmezse, siz kendi bütçeniz, klozetiniz vs. için uygun olanını alabilirsiniz)
• Başlangıç olarak klozete üstüne takılan aparatı kullanmak istemeyebilirler, içine düşmekten korkabilirler, o yüzden lazımlık olabilir.
• Bez azaldıkça çocuğumuzla bu durumu konuşabiliriz. “Bak bezimiz azalıyor.” Başka bezimiz yok. “Bezimiz, bitti.”. vs. gibi.
• Bezi, bir daha bağlamamak üzere çıkarıyoruz.
• Alıştırma külotu kullanmak isterseniz şuna dikkat etmekte fayda var: Bazısı sıvıyı çok emiyor ve bezden farkı kalmıyor.
• Çocuğunuz altını ne kadar ıslatırsa ıslatsın, çocuğunuzu evde çıplak gezdirmiyoruz.(Bu durum çocuğumuzun mahremiyetine aykırı bir durum). Külotunu + kıyafetini muhakkak giydiriyoruz.
• Lazımlığa oturan çocuğu: “Hadi hadi, bitti mi, hadi” diye sıkıştırmıyoruz.
• Çocuğumuzun sıvı alımını kontrol ediyoruz.
• Salonda oturduğu köşesine alt değiştirme örtülerinden serebiliriz.
• Yatağına sıvı geçirmez, alez tarzında koruyucu (hışırtı çıkarmayan) takmanızı özellikle sizin için öneririm (sürekli çarşaf, nevresim değiştirme döngüsünden kurtulmak için) 😉
• Çocuklar genellikle kaka yaparken korkarlar. O yüzden zeytinyağı, kayısı, posalı gıdalar gibi kakasını yapmaya yardımcı şeyler yedirmeye özen göstermeliyiz.
• Çocuğumuzu lazımlığa oturttuğumuzda, basit aktiviteler yapabiliriz: kitap okuyabilir ya da sevdiği oyuncağı ile oynamasına müsade edebiliriz.
• Kendimizi tamamen eve kapatmıyoruz. Mesela çocuğumuz çişini yaptıktan sonra hemen dışarı çıkıp; 1 saat kadar parkta çocuğumuzu oynatabiliriz. Böylece o da biz de evde stres yüklü bomba gibi dolaşmayız 🙂

Gece Tuvalet Eğitimi

Gece tuvalet eğitiminde ulaşılmak istenen hedef, çocuğun uyku halinde de olsa tuvaletinin geldiğini fark etmesi ve uyanmasıdır. Çocuk gece altını hiç ıslatmıyorsa ve sabaha kadar tuvaletini tutabiliyorsa, çocuk geceleri yatağı ıslatabilir diye geceleri uyandırmamalıyız ve çocuğumuzun dürtü kontrolüne güvenmeliyiz.

Gece tuvalet eğitimine başlamanın ön koşulu gündüz tuvalet eğitimini tamamlamasıdır.

Yatmadan önce bir rutinimiz olmalı: çişini yapmak, diş fırçalamak, pijamalarını giymek gibi.

“Seni gece tuvalete kaldıracağım anneciğim.” diye yatırmadan önce ona sevgi ve şefkat dolu cümleler kurabiliriz.

Geceleri de çocukların bezi çıkarılmalıdır tıpkı gündüzde olduğu gibi (bir daha takılmamak üzere). Çocuklar geceleri bezine tuvaletini yaptıkları için kendilerini rahatsız hissetmezler. Ancak ıslaklıktan rahatsız olan çocuklar geceleri tuvaletini tutmaya ve tuttukça rahatsız olduklarından uyanmaya başlarlar. Çocukların yataklarını ıslatmalarının, gece tuvalet eğitiminin en doğal aşaması olduğunu unutmamak gerekir. Çocuğumuz yatağını ıslattığında sakin olmalıyız ve bir sorun teşkil etmediğini ona hissetirmeliyiz. Aksi takdirde bu durum, çocuğunuzun gelecekteki psikolojisini olumsuz anlamda etkileyebilecektir.

Gece yatmadan 2 saat öncesinde çocuk; sulu yiyeceklerden ve içeceklerden (kavun, karpuz, meyve suyu, süt vs.) bir süre uzak tutulmalıdır. Gece beslemeleri kesilmelidir.

Çocuklar, geceleri belirli zaman dilimlerinde tuvalet ihtiyacını giderirler. İlk zamanlarında bu aralık sıktır; ancak yaş ilerledikçe bu aralık daha uzun olacaktır. Süreç ilerledikçe çocuklar geceleri tuvaletini tutar hale gelecektir. Gece tuvalet eğitimin ilk zamanlarında ebeveynler, çocuklarını 2 saatte bir uyandırabilirler. (Saatinizin alarmını kurmayı unutmayın;) Belirli bir süre geçtikten sonra 2 saatte bir uyandırma işlemini bitirip; yattıktan 2 saat sonra ve uyanmadan 2 saat önce tuvalete kaldırabilirsiniz. En sonunda da sadece yattıktan 2 saat sonra kaldırabilirsiniz. Bir süre sonra ebeveyn, çocuğunun tuvalet ihtiyacının olup olmadığını ayırt etmeye başlayacaktır ve çocuk; tuvaletinin olup olmadığını ebeveynine söyler hale gelecektir.

Çocuk gece tuvalet alışkanlığını kazansa bile birdenbire mucizeler yaratmıyor, ara sıra altını ıslatmaları normaldir 😉

Bu süreci sabırla yönetebilirsek çocuğumuz yaklaşık 15 gün içinde tuvaletini tuvalete yapma becerisini kazanacaktır 😉 Ama bunun çok geniş bir süreç olduğu unutulmamalıdır. Bazen 5-6 yaşına kadar dayanmaktadır.  Çocuğumuz tam anlamıyla ne zaman tuvalet yapma becerisini kazanmış oluyor peki? Tek başına tuvalete gittiğinde, kendi çamaşırlarını indirdiğinde, tuvaletini tuvalete yaptığında, tuvalet sonrası temizliğini gerçekleştirdiğinde, kendi çamaşırlarını çektiğinde, sifonu bastığında ve son olarak elini yıkadığında bu süreç sona erer.